Het streven naar geluk en een goede gezondheid behoort tot de meest belangrijke intrinsieke behoeften van een mens. Geluk wordt vaak gelijkgesteld met het hebben van een goede gezondheid. We wensen elkaar gezondheid toe: aan het begin van het nieuwe jaar, bij een glas wijn of bier.
Een andere belangrijke intrinsieke behoefte van de mens, is de behoefte aan aanraking. Hoe belangrijk dit is, blijkt uit diverse onderzoeken die gedaan zijn naar kinderen die verblijven in weeshuizen. Deze kinderen ontwikkelen meer gedragsstoornissen, hebben een lager IQ, ze zijn minder gezond en de kindersterfte is er hoger, dan bij kinderen die opgroeien in een gezin. Ze worden gevoed, krijgen schone kleding en een warm bed; maar ze missen een dagelijkse liefdevolle aanraking.
In massage komen het streven naar een goede gezondheid en de behoefte aan aanraking bij elkaar. Anders dan de oosterse mens, hoort massage voor de westerse mens niet zo vanzelfsprekend bij de routine van het dagelijkse leven. We kennen het wel, maar er wordt vaak (te) lang gewacht om de beslissing te nemen om naar een masseur te gaan. Tot het moment, dat men het gevoel heeft dat men zowel figuurlijk als letterlijk steeds vaster komt te zitten. Er wordt dan gezegd: “Ik zit niet zo lekker in mijn vel; het wordt tijd dat ik me een keer laat masseren”. En hiermee bedoelt men dan meestal, dat het lichaam stijf en stram aanvoelt, spieren verzuurd zijn en dat men het gevoel heeft dat de veerkracht uit het lijf verdwenen is. Maar ook, dat men niet meer zo vrolijk is, het leven met al zijn verplichtingen zwaar aanvoelt; dat het hoofd vol is van negatieve gedachten, die niet weg lijken te kunnen.
Wat uit bovenstaande regels opvalt, is dat wat we benoemen, zowel een letterlijke als een figuurlijke betekenis heeft. Nog anders gezegd, op dezelfde uitspraken is vaak zowel een fysieke klacht, alswel een psychische klacht van toepassing. We hebben last van vastzittende spieren, maar tegelijkertijd ook van emoties die vastzitten. Er is sprake van zowel een fysieke als een psychische blokkade; het lichaam stroomt niet meer. Men voelt plaatselijk teveel en of zelf plaatselijk “niets”, waar men eigenlijk “iets” zou moeten voelen.
Massage is nog steeds meer ingeburgerd in de oosterse samenleving, dan in de westerse samenleving. De oosterse geneeswijzen kennen ook een veel minder strikte scheiding tussen fysieke klachten en psychische klachten. Fysiek en psyche zijn in de oosterse visie met elkaar verstrengeld. Onevenwichtigheid, tekorten op het ene vlak, roept vaak blokkades op in het andere vlak.
Een gezond lichaam is een lichaam, dat een soepel lijf heeft en een veerkrachtige geest. In feite is ons lichaam een machine, die leeft op de consumptie van voeding uit eten en lucht en úit gedachten. Hoe beter en schoner deze consumptie is, hoe gemakkelijker de machine kan werken, kan produceren. Bij deze productie heeft het lichaam beweging nodig om ervoor te zorgen, dat de processen op gang worden gebracht en de benodigde cyclussen soepel doorlopen kunnen worden.
De machinerie van ons lichaam krijgt vaak tegelijk met de inname van consumptie (eten, lucht en gedachten) vervuilingen mee naar binnen, die op een goede manier afgevoerd moeten worden. Een auto die getankt wordt met vervuilde benzine, gaat sputteren en vastlopen. Datzelfde gebeurt eigenlijk met ons lichaam. Bij bijna elk voedsel dat we naar binnen krijgen, zit een deel wat het lichaam niet kan gebruiken; soms zelf stoffen die giftig zijn of ziekten kunnen veroorzaken. Bovendien heeft het “goede” voedsel bewerkingen nodig, om opgenomen te kunnen worden. Een gezond lichaam met een goede stofwisseling kan dit zonder problemen aan. Goede voedingstoffen worden omgebouwd tot stoffen, die een essentiële bijdrage leveren aan de productie; slechte en of overtollige voedingstoffen worden afgevoerd via ontlasting, zweet en uitademing. Krijgt een lichaam echter veel te veel voedsel of nog erger een teveel aan slecht voedsel, lucht of gedachten binnen, dan kan het dat niet meer goed verwerken. Het overtollige en of slechte voedsel wordt niet meer afgevoerd, maar wordt opgeslagen. Die opslag vindt onder andere plaats in het bindweefsel, dat gaat verdichten en in spierweefsel, dat gaat verzuren. Door ophopingen kunnen processen geblokkeerd raken. Het kan zo erg zijn, dat ook cellen en organen aangetast worden en niet meer goed functioneren.
Uit bovenstaande blijkt hoe cruciaal een goede voeding is voor de gezondheid. Toch is het soms schrikbarend om te zien, hoe iemand soms jarenlang heel ongezond kan eten, zonder dat hij/zij ziek wordt. Zo’n persoon kan geluk hebben en bijvoorbeeld met een sterke constitutie geboren worden. Hij/zij bezit dan als het ware over een krachtige motor, die veel “rotzooi” verwerken kan. Een ijzersterk gemoed kan ook een bijdrage leveren om ervoor te zorgen, dat lichamelijke processen goed blijven functioneren. Angsten, zorgen en wanhoop verlammen ons: ze bezorgen ons hartkloppingen en leiden tot een oppervlakkige ademhaling. Ze kunnen ook voor obstipatie zorgen of diarree, waardoor de stofwisseling ontregeld raakt. We krijgen niet meer de benodigde zuurstof binnen: die o zo belangrijke brandstof van ons lichaam. Voeding wordt niet goed opgenomen; afvalstoffen niet goed verwerkt en afgevoerd. Van de andere kant blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek, dat veel slecht voedsel en de daardoor uitgeputte darmsystemen kan leiden tot storingen in het brein, die op hun beurt weer leiden tot gedragsstoringen: adhd, autisme, depressies.
Volgens de Chinezen zijn er vier pijlers waarop een goede gezondheid rust: goed ademen, goed eten, goed bewegen en goed denken.
En zijn komen we bij het belang van massage. Massage levert een bijdrage aan goed ademen, goed bewegen en goed denken. Het helpt misschien niet letterlijk bij goed eten, al is ook daar iets voor te zeggen, maar een buikmassage kan wel de stofwisseling ondersteunen. In ieder geval levert massage een bijdrage aan een goed transport van goede voedingstoffen en de afvoering van afvalstoffen. Van massage wordt vaak in de eerste plaats gezegd dat het zorgt voor een goede doorbloeding van weefsels en stimulering van het lymfesysteem. En daar kom je al bij een heel essentieel punt van gezond zijn en gezond blijven. Want bloedaders zijn de voedingskanalen van ons lichaam. Ze brengen het voedsel, dat via de spijsvertering verwerkt is tot bouwstoffen, die het lichaam nodig heeft om te functioneren, naar weefsels en organen. Via de bloedvaten en de daaraan gekoppelde lymfevaten worden, overtollige en vervuilde stoffen afgevoerd. Het lichaam wordt zo gevoed en gezuiverd.
In volgende delen zal ik verder ingaan op de positieve bijdrage die massage levert aan de vier pijlers, die aan een gezond lichaam ten grondslag liggen: de rol van massage bij goed ademen, eten, bewegen en denken.